Sürdürülebilir Turizm ve Bir Uygulama Olarak Yeşil Yıldız
‘Dünyanın en büyük ve en hızlı gelişen sanayisi nedir?’ sorusunun cevabı artık günümüzde bilindik , elle tutulur ürün üreten sanayiler olmaktan çıktı. Peki bu sorunun cevabı sizce nedir? Elbette kendimizden çok da uzağa gitmeden cevap verebiliriz; artık dünyanın en büyük ve en hızlı gelişen sanayilerinden biri turizm sanayisidir. Dolayısıyla bu kadar hızlı gelişen ve büyüyen bir sanayinin başta insan olmak üzere tüm canlılar ve tüm çevre üzerinde hem olumlu hem de olumsuz bir çok etkisi bulunmaktadır.
Turizm Sanayisinde yaşanan artışın çevrenin korunumu ve enerji, doğal kaynak tüketimi noktasında potansiyeli yüksektir. Hal böyle iken Dünya’da ve Türkiye’de yeni kavramlar, alternatifler ortaya çıkmaktadır. Bu kavramların başında sürdürülebilir turizm ön plana çıkmaktadır. Sürdürülebilir turizm anlayışı kısa tanımı ile doğal, biyolojik, ekolojik, kültürel, toplumsal…tüm yenilenebilen kaynaklara süreklilik sağlanacak, turizm ürün ve hizmetlerinin uzun yıllar arza konu olabilme koşullarını yaratacak, başta çevre olmak üzere kaynakları geliştirmek ve korumak üzere, enerji, su ve atık yönetimi gibi uygulamalar ile sürdürülebilirliğini ve geleceğini yaratmaktır. Bugün sürdürülebilirlik kavramı evrensel çapta ekonomi, çevre, toplum gibi insan etkinliğinin olduğu tüm bileşenlerde iç içe geçmiş ve artık sürdürülebilir uygulamalar Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB)’nin bir çok plan, proje, program, protokol ve uluslararası anlaşmalar ile öncelikli hedefleri haline gelmiştir.
Sürdürülebilir Turizm’de Bir Kaç Uygulama
Sürdürülebilir turizm konusunda dünya genelinde yapılan uygulamaların yanı sıra ülkemizde de özellikle önem seviyesi yükselmiş olup farklı uygulamalar geliştirilerek devam etmektedir. Bu kapsamda Dünyada ve Türkiye’de başta gelen uygulamalardan bir kaç örnek sıralamak mümkün. Uluslararası kar amacı gütmeyen sivil toplum örgütü olan Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı (Foundation for Enviromental Education-FEE) tarafından yürütülen Mavi Bayrak programı özellikle Akdeniz ülkelerinin plajları ve deniz suyu temizliği amaçlayan plaj ve marinalara verilen bir çevre ödülüdür. Sürdürülebilir turizmi ve temiz bir çevre anlayışını teşvik etmek için oluşturulmuştur. Şuan Mavi Bayraklı 444 plajıyla ülkemiz Dünya da 2. Sıradadır. Bir diğer uygulama ise Yeşil Anahtar programıdır. Yeşil Anahtar programı da çevrenin korunması yönündeki girişimleri ve çalışmaları destekleyen, özellikle iklim değişikliğin önlenmesi ve sürdürülebilir turizme katkıda 
bulunmayı amaçlayan uluslararası bir eko-etikettir (Eko-label) ve Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı tarafından uygulanmaktadır. Eko-Etiketler firmaların üretimden pazarlamaya, tedarik zincirinden insan kaynağına kadar tüm birim ve faaliyet alanlarının mevcut durumda ki süreçlerinin iyileştirilip, geliştirilmesinde kritik rol oynuyor. Eko-Etiket, üretimin birçok alanının yanı sıra aralarında turistik konaklama hizmetlerinin dahi bulunduğu çok sayıda ürün grubunu kapsamaktadır. Ödül bir süre için verilmekte olup her yıl, 3 yılda bir ürünün niteliğine bağlı sürelerde değiştirilmektedir. Bir diğer uygulama ise Yeşil Yıldız uygulamasıdır. Turistik tesislerde sürdürülebilir pratiklerin uygulanması ve arttırılması, çevre bilincinin geliştirilmesi, çevreye olan negatif etkinin azaltılması ve turistik tesislerin çevreye olumlu katkılarının teşvik edilmesi, özendirilmesi amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisi Belgesi verilmekte ve Turizm İşletme Belgesindeki yıldızlar yeşil yıldız yapılmaktadır.
Sürdürülebilir turizm ile ilgili plan, proje ve programlar artık artarak devam etmekte ve insanların sürdürülebilir kavramına ve uygulamalarına artan ilgisi turizm sektöründe ki bu uygulamaların daha fazla insan tarafından tercih edilmelerini sağlamaktadır. Bu alanda bu ay sizlerle blogumuz da Yeşil Yıldız Projesi ve uygulamaları ile ilgili bilgileri payalaşacak ; Mavi Bayrak, Yeşil Anahtar …vb bir çok uygulamalar ile ilgili ilerleyen zamanda yeni bilgiler paylaşacağız. Çünkü uygulamalar ve içeriklerdeki artış ve önem her bir kavramı bir blog yazısı haline dönüştürebilmektedir.
Yeşil Yıldız Uygulamaları
Turistik tesislerde sürdürülebilirlik pratiklerinin uygulanması, çevreye olan negatif etkinin azaltılması kadar tesislerin marka değerinin ve tercih edilebilirliğinin artmasına da ciddi oranda katkı sağlamaktadır. Bu kapsamda, çevrenin korunması, çevre bilincinin geliştirilmesi, turistik tesislerin çevreye olan olumlu katkılarının teşvik edilmesi ve özendirilmesi amacıyla, 1993 yılından itibaren talep eden ve aranılan nitelikleri taşıyan konaklama tesislerine, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Çevre Dostu Kuruluş Belgesi (Çam Simgesi) verilmiştir. Çevreye duyarlı konaklama tesisleri için uygulanmakta olan sınıflandırma formu, geliştirilerek güncellenmiş bir şekilde “Turizm İşletmesi Belgeli Konaklama Tesislerini Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisi Belgesi Verilmesine Dair 2008/3 No’lu Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğ içeriğinde ‘enerji, su, çevreye zararlı maddelerin tüketiminin ve üretilen atık miktarının azaltılması, enerji verimliliğinin arttırılması, enerji tasarrufu uygulamaların geliştirilmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının teşvik edilmesi, çevreyi güzelleştirici 
düzenleme ve etkinlikleri, çevreye duyarlılık konusunda bilinç aşılamayı ‘..vb konuları kapsamaktadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın denetiminde olan Yeşil Yıldız başvurusunu Turizm İşletme Belgesine sahip tüm turizm işletmeleri yapabilirler. Bu konuda insiyatif kendilerine ait olup; zorunluluk bulunmamaktadır. Başvuru dosyası istenen belgeler ile hazırlanıp Bakanlığa yapıldıktan sonra, uygun görülmesi durumunda yerinde inceleme için gün verilir. Yerinde inceleme esnasında Bakanlıkça belirlenen Asgari Puan Tablolarında işletmenin kendi sınıfına göre asgari puanı geçmesi gerekmektedir. Asgari Puanı geçmesi ve onaylanması durumunda Yeşil Yıldız belgesi alınmaktadır.
Yukarıda bahsettiğimiz tebliğ kapsamında belirlenen Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisleri İçin Sınıflandırma Formu’nda yer alan Genel yönetimden tesisin yatak odalarındaki düzenlemelere kadar, eğitimden mimariye, enerji, su, kimyasal madde ve atıklar ile ilgili yönetim başlıklarında değerlendirme kriterleri ve buna bağlı puanlamalar bulunmaktadır. Yeşil Yıldız çalışmaları bir belgelendirme değil sürdürülebilir turizmin işletmedeki tüm birimlerine sirayet ettirilmesi olarak düşünülmesi ve bir hizmet politikası olarak benimsenmesi etkinliğini arttıracaktır.
Bir Kaç Uygulama Sonucu
- Yeşil Yıldız kapsamında uygulanan tasarruflu aydınlatma araçlarının %20 ile %80 arası tasarruf sağladığı,
- Isıtma ve Soğutma sistemlerinin otomasyona bağlanmasının %20 tasarruf sağladığı,
- Tesiste sıcak su üretimi, ısıtma ve soğutma işlemlerinde 1 ‘C lik değişimin %5-6 tasarruf sağladığı,
- Yeşil Turizmi tercih edenlerin yarısından fazlasının bir destinasyonda 8-14 gün kaldığı,
- Yeşil Turizm’in turizm sanayisinde en hızlı büyüyen sektörlerden biri olduğu,
- Yeşil Turizmi tercih edenlerin seyahat harcamalarının geleneksel bir turistten daha fazla olduğu,
Uygulamalar sonucu yapılan araştırmalardan çıkarılan sonuçlardır. 2013 yılı itibari ile Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan başvuru sonucu uygun bulunması durumunda “Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisi” olarak elektrik enerjisi desteğinden yararlanılabilir.
Yeşil Yıldız Uygulaması ile Tesisinizde;
- Enerji teşvik ve desteklerinden yararlanılabilmesi sağlanır.
- Maliyetler orta vadede azalır, su ve enerji tasarrufu sağlanır.
- İşgücünün optimal kullanımı sağlanır.
- Zararlı maddelerin tüketimi ve etkileri azaltılır.
- Geri dönüşüm uygulamaları ve geri dönüşümlü maddelerin kullanımı teşvik edilmiş olur.
- Çevre ile uyum artar.
- Pazarlama aşamasında avantaj sağlar.
- Çevre duyarlılığının artmasını sağlar.
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik etmiş olur.
Mevcut Durum
2016 Temmuz itibari ile Türkiyede 81 ilde toplam Turizm İşletme Belgesine sahip 4404 turizm tesisi bulunmaktadır. Bu tesislerden 32 ilde 343 tanesi Yeşil Yıldız sahibi tesistir. 2014 yılı verilerinde ise Turizm İşletme Belgeli 3943 tesisten, 135’i Yeşil Yıldız sahibi tesistir. 2 yıllık artışa baktığımızda %100’ün üzerinde bir artış gözlenmektedir. Bu durum ise sürdürülebilir turizm kapsamında Yeşil Yıldızlı tesis sayımız her geçen gün artacağını göstermektedir.
Dünyada ve Türkiye’de ‘alternatif turizm’, ‘eko-turizm’, ‘yeşil turizm’..gibi isimlerini çoğaltabileceğimiz bir çok farklı bakış açısı insanları etkileyen ve talep edilen bir sektör haline gelinmiş durumdadır. Bu kapsamda sürdürülebilir turizm hem markalaşma, hem de standartlaşma alanında yeni prensipler ve değer katacağı gibi, turizmin kendini her geçen gün arttırarak devam etmesini sağlayacaktır.Sürdürülebilirlik etkili bir yönetim ve takip sistemi ile turizm ve turizme bağlı bütün sektörlerin önceliği haline dönüşmüş durumdadır. Bu kapsamda bizlere de Otel RAhatlığınız konusunda sürdürülebilir bir sistem oluşturma, sürekli geliştirme sorumluluğunu vermektedir. Sürdürülebilir sorumluluğunuz, bizimde sorumluluğumuzdur. Bir diğer Sürdürülebilirlik yazımızda görüşmek dileği ile; RAhat günler…
